چگونه ثروتمندترین کارآفرین ایرانی را تبدیل به میلیونها دلار کرد؟ یک ایده ی بکر
انسان اساسا موجود خوبی است. اگر به او فرصت خوب عمل کردن داده شود، عموما رفتارش نیز خوب خواهد بود.
در سال 1995 پیر امیدیار درحالی که 28 سال داشت در یک آخر هفته پشت کامپیوترش نشست و شروع به کد نویسی کرد آنجا نقطه شروع کسب وکاری بود که بعدها به ebay مشهور شد. . Ebay یک سایت حراج آنلاین و یک فروشگاه اینترنتی است که افراد و کسب وکارها در آن میتوانند به خرید و فروش محصولات و خدمات خود بپردازند. امروز 31500 ebay کارمند و 14 میلیارد دلار درآمد دارد و امیدیار -رئیس هیئت مدیره اش – را یکی از ثروتمندترین مردان جهان کرده است. وی اخیراً بیشتر تمرکز خود را بر روی کارهای بشردوستانه گذاشته است.او از طریق «گروه امیدیار» بیش از یک میلیارد دلار در سازمان های غیرانتفاعی و انتفاعی که بر روی پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تمرکز دارند سرمایه گذاری کرده یا به آنها بخشیده است. اما امیدیار علاقه ای به کارهای خیریه ای که در آن مقداری پول بخشیده می شود ندارد. در عوض او علاقه به چیزی دارد که در اولین روزهای ebay در مورد رهبری کشف کرد: اگر شما فردی را توانمند کنید که خوب باشد، خوب خواهد شد.
با درج آگهی در ePishro.ir خدمات خود را در صفحات اول Google مشاهده خواهید کرد.
سایت آگهی ePishro.ir روزانه براساس بازخورد الگوریتمهای Google بهینه سازی می شود.
مدل کسب وکار ebay:
سایت ebay جایی است که فروش های فرد به فرد صورت میگیرد. این سایت برای بسیاری از فروشندگان این فضا را فراهم میکند که طی مدت زمانی مشخص کالای خود را به حراج بگذارند. سایت خود به طور مستقیم در جریان این معاملات چیزی را عرضه و یا خریداری نمیکند. فروشنده می تواند لیستی از محصولات را ارائه کند و خریدار می تواند محصولات را جستجو کند و برای هر کدام که تمایل داشت پیشنهاد قیمت بدهد. بالاترین قیمت پیشنهادی برنده معامله می شود. درآمد ebay از دو منبع به دست می آید:
– فروشنده زمانی که می خواهد محصولش را در سایت به نمایش بگذارد باید مقداری هزینه کند که این هزینه برگشت داده نمیشود. این هزینه بین 50 سنت تا 3 دلار است که بر اساس قیمت اولیه محصول تعیین می شود. همچنین اگر فروشنده تمایل داشته باشد
می تواند با پرداخت مبلغی اضافه تر محصول خود را در لیست محصولات برجسته قرار دهد.
زمانی که معامله انجام شد ebay به میزان 7/9 درصد قیمت نهایی را میگیرد.
هرچند در ابتدا این خرید و فروش از کالاهای معمولی و کم ارزش شروع شد اما به تدریج بسیاری از شرکت های بزرگ و کوچک در اندیشه عرضه محصولات مستعمل و یا حتی نو خود در این سایت شدند و این باعث پیشرفت سریع این حراجی آنلاین شد. طبقه بندی های متعددی که در eBay وجود دارد باعث می شود خریدار و یا فروشنده به راحتی به بخش کالای موردنظر خود مراجعه کند و به ارائه و یا خرید کالا بپردازد.
در سایت ebay تاکنون محصولات خاصی نیز عرضه شده است که بعضا جالب نیز هستند، برای مثال:
- بیش از هزار قطعه از لوازم متعلق به صدام حسین
- یک شهر متروک در کالیفرنیای شمالی به قیمت 17 میلیون دلار
- توپی که دیوید بکام در بازی با پرتغال در جام ملت های اروپا نتوانست وارد دروازه کند به مبلغ 45 هزار دلار
زندگی پیر امیدیار و داستان شکل گیری ebay
پیر امیدیار یک کارآفرین ایرانی آمریکایی است. درواقع یکی از والدین او ایرانی است و خودش هم در فرانسه به دنیا آمده است. در سال 1967 زمانی که والدینش در پاریس زندگی میکردند به دنیا آمد. پس از آن پدرش برای تحصیل در رشته فیزیک عازم مریلند آمریکا شد.
پیر امیدیار که به همراه پدر و مادرش به آمریکا رفته بود طی دوران دبیرستان عاشق کامپیوتر شد. او توانست در سال 1988 در رشته کامپیوتر از دانشگاه «تافتس » فارغ التحصیل شود. پس از فارغ التحصیلی در شرکت اپل مشغول به کار شد. طی همین دوران با خانمی به نام پامال آشنا شد و مدتی بعد هم با وی ازدواج کرد. جالب است بدانید که خانم پامال نیز فامیل خود را به امیدیار تغییر داده است. این زوج همانند بیل گیتس و همسرش اعلام کرده اند که قصد دارند طی سال های آینده بخش عمده ثروت خود را خرج کنند. آن ها گفته اند که حدود 20 سال آینده به جز یک درصد از ثروتشان بقیه آن را خرج میکنند. در ادامه داستان کاری پیر امیدیار را از زبان خودش بخوانید:
زمانی که من کار خودم را به عنوان یک مهندس نرم افزار شروع کردم. واقعا کارم استاندارد بالایی داشت و اغلب فکر می کردم افراد دیگر به آن استانداردها دست نخواهند یافت. اما به مرور زمان، متوجه شدم که حتی اگر سایر افراد تیم کارها را به اندازه ای که من از آن ها می خواهم بی نقص انجام ندهند و حتی اگر حدود 80 درصد انتظاراتم را برآورده کنند عالی خواهد بود. چون تیم پنج نفره است و پنج تا 80 درصد بسیار بیشتر از 100 درصد من است. این موضوع باعث شد من را به فکر استفاده از توانمندی ها و استعدادهای بقیه افراد انداخت. به آنها اجازه بده وارد بازی شوند، آن ها مسائل را به شیوه ای متفاوت از تو حل خواهند کرد.
در 1991 من در راه اندازی استارتاپ Ink Development شرکت داشتم. این استارتاپ بعداً در سال 1996 توسط مایکروسافت خریداری شد. بزرگی نبود ولی قطعا در من اشتیاقی برای ریسک ایجاد کرد.
در طی تابستان 1995، من به فکر ایده ی ساخت یک محل خرید آنلاین افتادم. من همیشه به بازارها علاقه داشتم به ویژه این که در یک بازار فقط در صورتی کالاها با یک ارزش عادلانه مبادله می شوند که همه به اطلاعات یکسانی دسترسی داشته باشند. واقعا نظریه جالبی است. اما اجرای آن زمانی من را غلغلک داد که مقداری پول اضافی داشتم و می خواستم در یک عرضه اولیه در بورس شرکت کنم. سهم با قیمت 15 دلار عرضه شد. کارگزاریم با من تماس گرفت و گفت: خوب، شما سهم را با قیمت 24 دلار گرفتید.« من گفتم: چی؟ » گفت: 15 دلار قیمت ایده آله، نه قیمتی که افراد عادی مثل شما می تونن به آن برسن.« من گفتم: منظورت چیه آدمای مثل من؟« حقیقت این است که نظریه بازار کارار خیلی خوب است ولی در تئوری. در عمل افراد معمولی از آن بی بهره هستند.
من شروع به تفکر در مورد اینترنت کردم. شاید میتوانستم با کمک آن قدرت بازار کارا و کارآمد را در اختیار مردم عادی قرار دهم. البته افراد عادی در خانه ی خودشان سهام نمی فروشند، آن ها لوازم خانه می فروشند. فکر کردم این یک فرصت واقعی است. من در یکی از تعطیلات سال 1995 کار خود را شروع کردم. در سال 1996، حدود 6 ماه پس از تأسیس ebay یک سری شکایت ها دریافت کردم. همه از دست هم شاکی بودند. احساس میکردم خیلی شبیه والدینی هستم که باید دو برادر را که با هم دعوا میکنند آرام کنم. مثال اینگونه بود: «اون شروع کرد! نه خودش شروع کرد! »
فهمیدم که اگر همین گونه پیش برود یک مسئله بزرگ خواهد شد. گفتم، به شما ابزاری خواهم داد، یک فروم بازخورد گیری و بازخورد دهی. اگر شما صادقانه یک تجربه بد با کسی داشتید، علنا اعلام کنید. و اگر زمانی که فردی کار خوبی انجام داد و خواستید از او قدردانی کنید همین کار را کنید.
یک آزمایش واقعی بود و نمیدانستم چه پیش می آید. اما در روزها و هفته های بعدی خوشحال بودم که می دیدم قسمت قابل توجهی از نظرات در مورد کارهای خوبی بود که افراد فراتر از یک معامله ساده انجام داده بودند.این تجربه موجب شد من به این باور برسم که باید در درون ebay نیز همین مسیر طی شود. به جای این که به مدیرانم بگویم چه انجام دهید، باید تلاش میکردم آن ها را با چشم اندازی که می خواهیم به سمتش برویم برانگیزانم و اجازه دهم خودشان آن را به زبان خودشان ترجمه کنند براساس تجربه شان، براساس تخصصشان.
انگیزه بخشیدن بسیار مؤثرتر از تفویض اختیار است. در آگوست آن سال، من با دوستم جف اسکل صحبت کردم و متقاعدش کردم که شغل عالی اش را رها کند و به من در ساختن ebay کمک کند. من هیچ گاه حالت موسس-مدیرعامل مانند بیل گیتس و استیو جابز نبودم.
حتی در آن روزهای اول احساسم این بود که جف و من شرکت را تا حدی رشد می دهیم و اگر موفق بودیم مدیریت حرفه ای را خواهیم آورد. مهارت های من در نوآوری و خلق بود، اما برای زنده ماندن می دانستم که به مدیران واقعی نیاز داریم، افرادی که بلد بودند چگونه یک سازمان بزرگ را بسازند.
این ایده ی من بود که در سال 1998 مگ ویتمن را به عنوان مدیرعامل جذب کنیم و باید بگویم واقعا معتقدم که ما یک نمونه موفق در این زمینه هستیم. آن چه اغلب اتفاق می افتد این است که مؤسس با بی میلی یک مدیرعامل با تجربه را می آورد و همچنان تلاش میکند اداره امور را در دست داشته باشد. این اتفاق برای ما نیفتاد. من یک سال در ebay ماندم تا به انتقال مدیریت کمک کنم اما از همان روز اول گفتم « من قصد دارم فقط در پشت صحنه به مگ کمک کنم. او شرکت را جلو خواهد برد ».
برای مثال یک سال پس از این که ebay را ترک کردم سایت به مدت 22 ساعت پایین بود. این یک فاجعه است. تصمیم مگ در آن لحظه حساس رهبریش این بود که ما باید با 10000 فروشنده برترمان تماس بگیریم و عذرخواهی کنیم. او میخواست مطمئن شود افراد شرکت با تمام وجودشان این را درک کرده اند که اینجا هستیم تا به بشریت خدمت دهیم و زمانی که اشتباهی می کنیم پیامدهایی دارد.ما در سال 1998 در بورس عرضه شدیم. من در خواب هم نمی دیدم که این عرضه اولیه این قدر موفق باشد.
پولی که به دست آوردم بیشتر از چیزی بود که من برای همیشه میتوانستم از آن استفاده کنم. واقعا احساس مسئولیت می کردم. من دیگر جزو ثروتمندان بودم. چگونه می توانستم مطمئن شوم که استفاده خوبی از این ثروت می شود؟
به عنوان یک بشردوست به تحقیق پرداختم و متوجه شدم پژوهشگران می گویند که برای این کار چگونه وارد حوزه غیرانتفاعی بشویم. ما در سال 2002 و 2003 این کار را کردیم تا زمانی که من ناامید شدم. نمی توانم به شما بگویم دقیقا چه بود اما احساس می کردم که ما از تمام پتانسیل های خودمان استفاده نمی کنیم. این موجب تأسیس شبکه امیدیار شد. ایده ما این بود که به منظور داشتن تغییرات مثبت در مقیاس کلان شما نباید خودتان را محدود به حوزه غیرانتفاعی کنید.رویکرد کلی من در کارهای بشردوستانه ریشه در مشاهداتم در ebay دارد، روشی که میلیونها نفر از آن استفاده می کنند تا کسب وکار خودشان را خلق کنند. به عنوان یک بشردوست، من سعی می کردم به افراد کمک کنم مالک چیزی شوند. تمام چیزی که من انجام میدادم ریشه در این ایده داشت که تمام بشر به یک میزان قابلیت دارند. آنچه افراد ندارند فرصت یکسان است. مأموریت من این بود که فرصت ها را تا آن جایی که امکان دارد همه گیر کنم تا آن ها بتوانند توان بالقوه خود را بالفعل کنند. این رویکرد ما در ebay بود.